Pagbasag sa diskriminasyon at panghuhusga: rebyu ng Isa Pa, With Feelings

Madalas sa hindi, ang pagsasalarawan ng buhay ng mga may kapansanan sa Pilipinas ay nakukupot lamang sa mga palabas na nakaangkla sa mga programang nagbibigay ng serbisyo-publiko. Sa telebisyon at kahit sa mga pelikula, bibihira lamang ang pagpapakita—lalo pa ang pagbibida—ng mga kuwentong tampok ang mga may disabilidad.

Kung kaya’t masasabi na ring malaking hamon at pagpupunyagi ang nakamit ni Prime Cruz sa kanyang pelikulang Isa Pa, With Feelings, kung saan ang sentral na istorya ay umiinog sa pagbubuo ng relasyon ng isang deaf at isang hearing.

Umikot ang kuwento ng pelikula sa mabubuong pag-iibigan nina Gali (Carlo Aquino), isang deaf sign language teacher at ni Mara (Maine Mendoza), isang hearing na nag-aasam maging arkitekto.

Malaking hamon ang pagpapakita kung paano umiikot ang salungatan sa pelikula bunsod ng disposisyon ng mga pangunahing karakter nito, mas lalo pa na ilahad ito sa realistiko at sensitibong pamamaraan. Sa pelikula, dadaan ang dalawang sentral na karakter sa maraming magagaang eksena ng pagkakakilanlan sa isa’t isa sa umpisa, na may kakambal ding mga sirkumstansyang susubok sa kanilang relasyon.

Ang kontradiksyong pagdadaanan ni Gali at Mara ay masasabing dikit sa tunay na nangyayari sa lipunan. Nananatili ang hindi nababanggit ngunit nararamdamang diskriminasyon at pagkailang sapagkat ang isa ay may kapansanan. Hindi rin nawala ang katanungang ano ang kahihinatnan ng pagsasalubong ng mundo ng nakaririnig at hindi. O kaya nama’y papaano patatagalin ang relasyon sa pagitan ng deaf at hearing?

Mahalagang makita na ang paglalahad ng ganitong mga kontradiksyon sa istorya ay hindi lamang para magdagdag ng dramatic effect sa pelikula. Bagkus, sinikap itong ilagay upang ipaunawa sa mga manonood ang kalagayan ng mga may kapansanan, lalo pa’t bukod sa pagsusumikap mabuhay nang normal, palagian ding sumasagi sa isip ng mga may kapansanan ang ganitong mga katanungan.

Dito mahusay na naipakita ng pelikula ang perspektiba ng mga may kapansanan. Malinaw na naipakita ng pelikula ang epekto ng isolation sa hanay ng mga may disabilidad. Ang kahirapang makaangkop sa kumbensyonal na berbal na komunikasyon bunga ng disabilidad, dagdag pa ang naipadadamang diskriminasyon at isolation sa mga taong may kapansanan ay magandang naipamalas ng mga aktor sa pelikula.

Katunayan, maganda rin ang iniiwan nitong mensahe para sa mga manonood na walang kapansanan sapagkat binasag nito ang pagkailang at awa na marahil ay madalas maramdaman ng mga walang kapansanan sa tuwing nakakadaupang-palad ang mga may disabilidad. Napatunayan ng pelikula na hindi kabawasan ng pagkatao ang pagkakaroon ng disabilidad, at ideyal man, hindi magiging balakid ang kapansanan para makabuo ng epektibong komunikasyon sa kapwa kung ang bawat isa ay sinsero at handang umangkop sa kakulangan ng isa upang magkaunawaan.

Sinulat at isinabuhay man para maipakita na hindi hadlang ang kapansanan para makabuo ng romantikong relasyon, masasabi ring maganda ang hangarin ng Isa Pa, With Feelings na ipakita ang pagiging tao ng mga may kapansanan, na tulad ng nakararami, sila rin ay may angking kakayanan, dignidad, at pangarap na hindi iba sa mga walang disabilidad.